Arealbarometer for Agder
Areal egna for matproduksjon
Fylke: 42
21. november 2024
Arealressursar
I Agder er det 376 991 dekar jordbruksareal, noko som utgjer omlag 2,3 prosent av fylkets landareal.
Arealressurskartet AR5 gjev informasjon om ressursgrunnlaget i Agder. Det viser kva areal som kan brukast til landbruksproduksjon. Kartet gjev detaljert informasjon om arealressursane. Det vert brukt til planlegging, konsekvensutgreiingar, statistikkar og kontroll av arealtilskot i jordbruket.
Arealtype
dekar
%
376 991dekar
2,3%
8 468 637dekar
51,5%
Bebyggelse/samferdsel
272 825dekar
1,7%
5 645 683dekar
34,4%
1 667 554dekar
10,1%
Kjelde: Arealressurskart AR5, årsversjon 2023, NIBIO
Informasjonen om arealressursane er henta frå det detaljerte arealressurskartet AR5. I fylker der meir enn 3 prosent av arealet ikkje er kartlagt i AR5, er det supplert med informasjon frå arealressurskartet AR50. Denne informasjonen bygger på topografisk norgeskart N50 og satellittbildetolking av snaumark.
Det kan vere noko avvik mellom tal for areal som ikkje er kartlagt i AR5 og arealtal frå AR50. Dette vil i hovudsak skuldast generalisering og avrunding.
Les meir om arealressurskartet AR5 på NIBIO sine nettsider
Sjå arealressurskartet AR5 i karttenesta Kilden - NB: Zoom inn til kartet AR5 vises.
Korleis vert jordbruksareala brukt
Veksttype
dekar
%
Innmarksbeite
60 333dekar
19,7%
Grovfôr
227 093dekar
74%
Korn
13 600dekar
4,4%
Potet
3 199dekar
1%
Grønnsaker
1 337dekar
0,4%
Frukt og bær
1 332dekar
0,4%
Kjelde: Produksjonstilskot 2023, Landbruksdirektoratet
foretak
antall dyr
Melkekyr
262foretak
6 583antall dyr
Ammekyr
460foretak
7 506antall dyr
Vinterfôra sauer
768foretak
40 075antall dyr
Geiter
43foretak
337antall dyr
Avlspurker
22foretak
739antall dyr
Slaktegris
62foretak
29 307antall dyr
Verpehøner
72foretak
135 859antall dyr
Slaktekylling
2foretak
394 565antall dyr
Kjelde: Produksjonstilskot 2023, Landbruksdirektoratet
Korleis er kvaliteten på jorda?
Verdiskaping i jordbruket
Verdiskaping er her målt som bruttoprodukt inkludert tilskot. Bruttoprodukt er verdien av produserte varer og tenester minus vareinnsatsen, og kan sjåast som betaling for arbeidsinnsats og forrentning av investert kapital. Arealbarometeret presenterer berre nokre nøkkeltal for verdiskaping. I tillegg er det presentert noko statistikk frå SSB. Nøkkeltala er henta frå utrekningar gjort av NIBIO i samband med utgreiingar av verdiskaping og sysselsetting i landbruket.
Alle tal er presentert slik de ligg føre i rapportane dei er henta frå og med den regionstrukturen som var på det tidspunktet. Der det har vore samanslåingar er det så langt som råd henta informasjon frå tidlegare einingar.
Verdiskaping for ulike produksjoner i Agder
Verdiskaping per produksjon mill. kroner
Melk, ku
286,85
Melk, geit
0,15
Ammeku
226,63
Sau
93,94
Svin
47,15
28,15
75,48
39,87
Kilde: NIBIO rapport, tall fra 2022
Statistikk fra SSB
Antall innbyggere
316 051
Totalt areal, km²
16 434
Jordbruksareal i drift, km²
305
Produktivt skogareal, km²
6 040
Avvirkning, m³
838 707
Antall landbrukseiendommer
13 225
Antall jordbruksforetak
1 822
Antall sysselsatte i primærnæring
2 723
Kilde: NIBIO rapport, tall fra 2022
Verdiskaping som bruttoprodukt og sysselsetting
Bruttoprodukt jordbruk, mill. kr
798,21
Årsverk à 1845 timer, jordbruk
1 450,08
Kilde: NIBIO rapport, tall fra 2022
Les om utrekning av verdiskaping i jordbruket på NIBIO sine nettsider. Her er også dei einskilde rapportane med meir informasjon lenka opp.
Nedbygging
Gjengroing
Oppdyrking
Kvifor er det viktig å ta vare på matjorda?
- Matjord er ein knapp og ikkje-fornybar ressurs.
- Klimaendringane vil endre vilkåra for matproduksjon verda over.
- Folkeauken gjer at vi treng meir areal til jordbruk.
- Nok mat, trygg mat, kortreist og god mat vert viktigare for livskvaliteten vår.
Eit dekar kveite kan gje 1000 brød kvart år!
Lite jordbruksareal i Noreg samanlikna med andre land
I Noreg er kun tre prosent av landarealet jordbruksareal, og berre ein tredjedel av dette er egna til produksjon av matkorn. Tre prosent er mykje lavere enn i andre land vi kan samanlikne oss med. OECD-landa har nær førti prosent.
Stortinget har vedteke at matproduksjonen i Noreg skal aukast med 20 prosent fram til 2030.
Folketalet i verda passerte 7 milliarder menneske i 2011, og er i 2050 venta å vere 9 milliardar. FAO har rekna ut at den globale matproduksjonen må aukast med 70 prosent innan 2050 for å sikre nok mat til alle (menneska på jorda).
Ei slik utvikling vil setje produksjonsareala under press. Det gjeld både kor mykje areal som er tilgjengeleg og kvaliteten på jordbruksareala.